ชุมพร มีชื่อปรากฏมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 1098 โดยมีฐานะเป็นเมืองสิบสองนักษัตรของราชอาณาจักรนครศรีธรรมราช ใช้รูปแพะเป็นตราเมือง และเป็นเมืองหน้าด่านฝ่ายเหนือ เพราะอยู่ตอนบนของภาคใต้
ใน พ.ศ. 1997 รัชสมัยแผ่นดินสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ปรากฏในกฎหมายตราสามดวงว่า เมืองชุมพรเป็นเมืองตรี อาณาจักรฝ่ายใต้ของราชอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา ในช่วงนี้ชนชาติจาม แห่งราชอาณาจักรจามปา ถูกชาวเวียดนามรุกราน ชาวจามกลุ่มนี้อพยพเข้าสู่กรุงศรีอยุธยาครั้งแรก ปรากฏว่ามี "อาสาจาม" ในแผ่นดินนี้ เพื่อการขยายอาณานิคมของกรุงศรีอยุธยา ส่วนหนึ่งต้องมารักษาด่านเมืองชุมพร ซึ่งเป็นเมืองตรี และตั้งชาวจาม เป็นเจ้าเมืองชุมพร และดินแดนแทบนี้ขึ้นตรงต่อกรุงศรีอยุธยา เนื่องด้วย ชาวจาม มีความสามารถในการรบ ที่มีชื่อเสียง เช่น กองอาสาจาม เป็นทหารชั้นดี มีวินัย เชี่ยวชาญการเดินเรือ รับใช้ราชสำนักมานาน และเก่งการค้ามาหลายพันปี
สถานที่ท่องเที่ยว
ศาลกรมหลวงชุมพร
ศาลกรมหลวงชุมพรฯ ตั้งอยู่บริเวณหาดทรายรีหาดทรายยาว ทรายขาวสะอาด ซึ่งเป็นที่ตั้งของอนุสรณ์สถานของพลเรือเอกพระบรมวงศ์เธอกรมหลวงชุมพรเขตร อุดมศักดิ์ผู้ทรงสถาปนากองทัพเรือสมัยใหม่ให้กับประเทศไทยทรงเป็นเสด็จเตี่ยของชาวเรือทั้งปวงและเป็นที่เคารพสักการะของประชาชนทั่วไปอนุสรณ์สถานประกอบด้วยศาลเจ้าพ่อกรมหลวงชุมพรฯหลังเก่าและหลังใหม่ที่สร้างขึ้นบนเนินเขา ที่บริเวณเชิงเขาเป็นสวนสมุนไพรหมอพรโครงการของกระทรวงสาธารณสุข เพื่ออนุรักษ์สมุนไพรที่มีคุณค่าสืบทอดเจตนาของ กรมหลวงชุมพร หรือหมอพรของชาวบ้าน ยังมีเรือรบหลวงชุมพรเรือตอปิโดขนาดใหญ่ซึ่งปลดประจำการและกองทัพเรือได้มอบให้มาตั้งไวัที่หาดทรายรีเพื่อเป็นอนุสรณ์ของ กรมหลวงชุมพรบริเวณหาดมีที่พัก ร้านอาหารไว้ให้บริการและยังมีสถานที่ท่องเที่ยวใกล้เคียงที่น่าสนใจอีกหลายแห่ง
การเดินทางไปยังศาลกรมหลวงชุมพร
ออกจากตัวจังหวัดชุมพรไปตามทางหลวงหมายเลข 4001 ระยะทางประมาณ 20 กม. ถึงริมหาดจะเห็นประตูทางเข้าศาลกรมหลวงชุมพรซึ่งจะสังเกตุเห็นเรือรบหลวงชุมพรได้อย่างชัดเจน
กิจกรรมที่น่าสนใจในศาลกรมหลวงชุมพร
• สักการะกรมหลวงชุมพรฯ
• ชมทิวทัศน์ของชายทะเลชุมพร บริเวณศาลกรมหลวงชุมพรฯ
• ชมเรือรบหลวงชุมพร
เทศกาลล่องแพพะโต๊ะ
เทศกาลล่องแพพะโต๊ะ การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์เป็นเทศกาลสำคัญของอำเภอพะโต๊ะ จังหวัดชุมพรสนุกกับการล่องแพไม้ไผ่และแพท่อพีวีซี เล่นน้ำตามแก่งต่างๆชมทิวทัศน์สองฝั่งแม่น้ำที่ผ่านป่าดิบชื้นที่สมบูรณ์ที่สุดของภาคใต้ผ่านจุดบรรจบของคลองสกกับคลองทรงอันเป็นจุดเริ่มต้นของแม่น้ำหลังสวนอิ่มอร่อยกับอาหารพื้นบ้านเช่น แกงส้มหมูสามชั้นกับหยวกกล้วยป่า ไข่หลามยำยอดผักกูด ข้าวที่หุงด้วยกระบอกไม้ไผ่เทศกาลนี้จัดขึ้นช่วงต้นเดือนกุมภาพันธุ์ของทุกปี
กิจกรรมที่น่าสนใจในล่องแพอำเภอพะโต๊ะ
• สนุกในแบบฉบับของการพจญภัยไปกับการล่องแพซึ่งมีให้เลือกทั้งแพท่อพีวีซี แพไม้ไผ่ และแพยาง
• ศึกษาธรรมชาติอันสมบูรณ์ ชมทิวทัศน์สองฝั่งแม่น้ำ
• อิ่มอร่อยกับอาหารพื้นบ้าน ตามแบบฉบับของชาวอำเภอพะโต๊ะ
ประเพณีที่น่าสนใจของล่องแพอำเภอพะโต๊ะ
งานเทศกาลล่องแพพะโต๊ะ ประจำปี 2552 ระหว่างวันที่ 14-15 กุมภาพันธ์ 2552
ค่าใช้จ่ายสำหรับการมาเที่ยวล่องแพอำเภอพะโต๊ะ
ค่ากิจกรรม
• ล่องแพ คนละ 350 บาท
• ล่องแก่ง คนละ 550 บาท
• เดินป่า 2 วัน 1 คืน คนละ 1500 บาท
